Od czasu, gdy sterylizacja w gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich czy tatuażu stała się wymaganym prawnie obowiązkiem, oferta dostępnych na rynku autoklawów i sterylizatorów znacznie wzrosła – wszystkie najlepsze modele znajdziesz w finefactory, a ich koszt sfinansujesz w leasingu i na raty. I choć dostępne na rynku urządzenia różnią się od siebie wielkością, parametrami i specyfikacją, wszystkie łączy jedno – konieczność wykonania testu Sporal A. Co właściwie kryje się pod tą enigmatyczną nazwą, jak często należy go wykonywać i czemu to takie ważne? W poniższym tekście odpowiadamy zarówno na te, jak i inne pytania.

Sporal A – czym właściwie jest?

Test Sporal A, to test biologiczny, który pozwala na weryfikację poprawności i skuteczności działania procesów sterylizacji w autoklawie. Mówiąc inaczej, dzięki temu testowi możemy faktycznie przekonać się, czy nasz autoklaw działa w maksymalnie skuteczny sposób i zapewnia pełnię bezpieczeństwa zarówno pracownikom, jak i klientom. Sam Sporal A to niewielki bibułkowy wskaźnik, nasączony zawiesiną spor szczepu bakterii Geobacillus stearothermphilus, umieszczony w opakowaniu zabezpieczającym przed kontaminacją. Same bakterie umieszone we wskaźniku to niepatogenne, gram-dodatnie laseczki termofilne – ich charakterystyczną cechą jest to, że wytwarzają spory (formy przetrwalnikowe) cechujące się dużą odpornością na wysokie temperatury oraz działanie pary wodnej w nadciśnieniu. To znacznie podnosi stawkę – jeśli autoklaw będzie w stanie wyjałowić wskaźnik nasączony tak odpornymi sporami, będzie w stanie zapewnić także pełną skuteczność sterylizacji narzędzi.

I chociaż po każdym użyciu autoklawu uzyskujemy informacje odnośnie do tego w jakich warunkach fizycznych i chemicznych odbył się proces sterylizacji, to wciąż są to tylko dane dotyczące uzyskanych wewnątrz komory warunków, które według wszelkiego prawdopodobieństwa powinny unieszkodliwić wszelkie patogeny i ich formy przetrwalnikowe. Tymczasem wykonanie tekstu Sporal A daje pewność – umieszczone na nim patogeny w poprawnym cyklu sterylizacji powinny zostać całkowicie wyeliminowane.

Sporal A – jak zrobić i jak często go przeprowadzać?

Test biologiczny Sporal A należy przeprowadzać minimum raz na kwartał, zaś sam wynik należy zarchiwizować i zachować w dokumentacji do wglądu podczas kontroli Sanepidu. Istnieją jednak szczególne okoliczności, które nakładają na właścicieli autoklawów konieczność przeprowadzania testu Sporal A częściej i należą do nich:

• remont i naprawa autoklawu
• sytuacja, w której autoklaw wykazuje nieprawidłowe działanie
• w czasie, gdy zmienia się osoba obsługująca autoklaw

Przeprowadzenie testu nie jest wymagające – należy umieścić wskaźniki nasączone bakteriami w komorze autoklawu, w trudnostępnym dla czynnika sterylizującego miejscu. Najczęstszą procedurą jest umieszczanie w pustej komorze dwóch nierozpakowanych wskaźników, a następnie włączenie urządzenia na dowolny program. Warto pamiętać o tym, że test Sporal A przeznaczony jest do użytku w temperaturze od 121 do 134 stopni Celsjusza, zaś samą próbę najlepiej przeprowadzać na najczęściej używanym programie. W próbie bierze udział także trzeci wskaźnik, którego nie umieszczamy jednak w autoklawie – służy on bowiem jako wskaźnik kontrolny i razem z dwoma pozostałymi wskaźnikami powinien być dostarczony do laboratorium. Tam z kolei wykonywane jest oznaczenie testu, hodowla oraz wykonanie posiewu, które pozwalają wskazać poziom skuteczności działania autoklawu. Należy pamiętać, że wykorzystane wskaźniki należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium – najpóźniej do 24 godzin od wykonania sterylizacji.

Ostatnim punktem jest odebranie wyników i umieszczenie ich w dokumentacji – w razie kontroli Sanepid będzie chciał mieć do nich wgląd. Jeśli test wyjdzie pomyślnie, kolejny należy wykonać za 3 miesiące, jeśli nie – konieczne będzie sprawdzenie przyczyny nieprawidłowego działania autoklawu i usunięcie jej.